გია ნოდია – „მითი, რომ ივანიშვილს არჩევნებით ვერ მოუგებ, გაქარწყლდა“

გია ნოდია - „მითი, რომ ივანიშვილს არჩევნებით ვერ მოუგებ, გაქარწყლდა“28 ოქტომბრის საპრეზიდენტო არჩევნებს „ახალ თაობასთან“ პოლიტოლოგია გია ნოდია აფასებს.

_ თქვენი შეფასებით, რა უთხრა მმართველ გუნდს ამომრჩეველმა?

_ უმეტესწილად უარი უთხრა, ძირითადად მაინც ვხედავდით, რომ მმართველი გუნდის ძირითადი იმედი იყო ადმინისტრაციული რესურსის და ხალხის მობილიზაცია კოორდინატორების მიერ. ეს არ გამორიცხავს იმას, რომ იყო ხალხი, ვინც რეალურად და გულწრფელად ხმა მისცა სალომე ზურაბისვილს, მაგრამ ისე ჩანდა, რომ ძირითადი მაინც ადმინისტრაციული რესურსი იყო, რაც საკმარისი არ აღმოჩნდა გამარჯვებისთვის. პრაქტიკულად თანაბარი შედეგები აქვთ ოპოზიციის მთავარ წარმომადგენელს გრიგოლ ვაშაძეს და სალომე ზურაბიშვილს.

მესამე ძალის კანდიდატმა დავით ბაქრაძემ თავის ამომრჩეველს მოუწოდა, რომ ხმა მისცენ ვაშაძეს, ასე რომ მეორე ტურის წინ გრიგოლ ვაშაძე აშკარა ფავორიტია. ამ მომენტისთვის ხელისუფლების კანდიდატი დამარცხებულია.

_ ამომრჩეველმა ხელისუფლებას გაულაწუნა?

_ კი ბატონო, ასეა. სხვადასხვა მეტაფორა შეიძლება გამოვიყენოთ: ყვითელი ბარათი აჩვენა, გაულაწუნა… ცხადია, რომ ეს არის ძალიან მტკივნეული სიგნალი ხელისუფლებისთვის. ყველაზე მნიშვნელოვანი იმ თვალსაზრისით არის, რომ ბიძინა ივანიშვილის ხელში ხელისუფლებას არჩევნებით ვერ მოუგებ, ეს მითი გაქარწყლდა.

ცხადია, პრეზიდენტის ძალაუფლება არ არის ისეთი, რომ მარტო პრეზიდენტმა არსებითად რაღაცა შეცვალოს, მაგრამ ეს იყო ერთგვარი შესავალი და მომზადება საპარლამენტო არჩევნებისთვის. ახლა საპარლამენტო არჩევნებში შეიძლება რეალისტური მოლოდინი იყოს, რომ ხელისუფლება წააგებს არჩევნებს და შეიცვლება.

_ ელოდებით, რომ ხელისუფლება ფუნდამენტურ ცვლილებებს განახორციელებს?

_ ხელისუფლება ერთ კაცზეა დამოკიდებული და მასში ვერ ვხედავ რაღაც უნარებს და რესურსებს, რომ პრინციპულად სხვანაირად მოიქცეს. ასეთი მტკივნეული სიგნალი ხელისუფლებას აქამდე არ მიუღია, მაგრამ სხვა სიგნალები იყო, რომ რაღაც უნდა შეიცვალოს. ბიძინა ივანიშვილის დაბრუნება კრიზისის აღიარება იყო. ამის შემდეგ მან შეცვალა პრემიერ-მინისტრი, მაგრამ ამით არაფერი შეცვლილა. ნახევარი წელი გავიდა და არანაირი მინიშნება არ არის, რომ რამე იცვლება და რომ ბიძინა ივანიშვილი რაიმე არსებითის შეცვლას აპირებს.

_ ანუ 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების წინ „ოცნება“ ძალაუფლების დაკარგვის წინაშეა?

_ სერიოზული საფრთხე აქვს. იქამდე ვითარება შეიძლება ბევრჯერ შეიცვალოს, მაგრამ დღეს ასე ჩანს, რომ იმ არჩევნებისთვის ოპოზიცია ფავორიტი იქნება.

_ 28 ოქტომბრის შედეგზე რა იყო მთავარი განმაპირობებელი, სოციალურ-ეკონომიკური ვითარება თუ სამართლებრივი საკითხები?

_ მთავარი ყოველთვის არის ფონი. ცხადია, რომ ნეგატიური ფონია და არა _ პოზიტიური. ჩემი აზრით, მთავარი იყო სალომე ზურაბიშვილის, როგორც კანდიდატის, სისუსტე და მეორე მხრივ ის სკანდალები, რომლებმაც აჩვენა საზოგადოებას, რომ როდესაც  „ქართული ოცნება“  სამართლებრივ საკითხებსა და ადამიანის უფლებების სფეროში უპირატესობაზე საუბრობდა, ეს ყოფილა ტყუილი.

_ მათ შორის ფარულ ჩანაწერებსაც გულისხმობთ?

_ რა თქმა უნდა. განსაკუთრებით ჩანაწერებს. მანამდე იყო სარალიძის საქმეზე საპარლამენტო კომისიის მუშაობა. ყველაფერი ერთმანეთს დაედო და ერთმანეთს დაუკავშირდა.

_ შუას გაკრეფვაზე საუბრობდა ივანიშვილი და ნაწილობრივ ეს მოახერხა კიდეც, მაგრამ დღეს ეს ნიშა ჰქონდა „ევროპულ საქართველოს“. ამით შეიძლება აიხსნას, რომ ბაქრაძეს, უსუფაშვილს და სხვებს არ დაუჭირა ამომრჩეველმა მხარი?

_ ეს ერთგვარი ქართული პოლიტიკური კულტურაა, რაც ბევრჯერ დადასტურდა, დაწყებული 1990 წლის არჩევნებიდან. როდესაც მწვავდება სიტუაცია და როდესაც ხალხი უკმაყოფილოა ხელისუფლებით, ის მხარს უჭერს რადიკალურ ოპოზიციურ ძალას, რომელსაც ხელისუფლება ყველაზე რადიკალურად აღიქვამს. იგივე კანონზომიერება იყო 2012 წელს, ასე ცალსახად არა, მაგრამ არსებითად ასეთი კანონზომიერება გამოვლინდა 28 ოქტომბრის არჩევნებზეც.

_ ამომრჩეველი მაინცდამაინც არ გაზრდილა ამ თვალსაზრისით?

_ გააჩნია, გაზრდაში რას ვიგულისხმებთ. კი ბატონო, ძირითადი ფაქტორი ეს არის. როცა არ მოგწონს ხელისუფლება, ხმას აძლევ იმას, ვინც, შენი აზრით, რადიკალურად უპირისპირდება მას. რომელიც გაძლევს იმედს, რომ ის ხელისუფლებას დაამარცხებს.

_ წინასაარჩევნო პერიოდში ვითარების შავ და თეთრ პოლიტიკურ ფერებში წარმოჩენა ხდებოდა. ამანაც ხომ არ იქონია გავლენა?

_ ესეც მეტაფორული კითხვაა. ფერები მრავალი არსებობს, მაგრამ საზოგადოების უმრავლესობა ხედავს ორ ვარიანტს: ხელისუფლება რჩება, ან მარცხდება. თუ ხელისუფლება მარცხდება, ხმა უნდა მისცე იმას, ვინც ხელისუფლებას დაამარცხებს. ეს არის ლოგიკა.

აქ მნიშვნელობა აქვს იმასაც, რომ ეს საპრეზიდენტო არჩევნებია და აქ გამარჯვებული მხოლოდ ერთია. ეს არ არის საპარლამენტო არჩევნები, სადაც რამდენიმე პარტია შეიძლება შევიდეს და მერე იქ კოალიციები შეიქმნას. ასე რომ, საპრეზიდენტო არჩევნებისთვის ეს ადეკვატური მოლოდინია.

_ ნაცმოძრაობაში „ევროპულ საქართველოსთან“ კოალიციის მზაობა უკვე გამოთქვეს. რამდენად რეალურად მიგაჩნიათ იმ ფონზე, რაც იყო ამ ორ პარტიას ურთიერთობებში?

_ მათ შორის ძალიან მწვავე ფონი იყო, მაგრამ ისიც უნდა ითქვას, რომ დავით ბაქრაძემ მაშინვე თქვა, რომ მოუწოდებს თავის ამომრჩეველს, ხმა მისცეს გრიგოლ ვაშაძეს. ეს განაცხადი სხვა არაფერი არ არის თუ არა კოალიცია. მომავალში რას ნიშნავს კოალიცია, წინასაარჩევნო კოალიციაზეა საუბარი თუ პოსტსაარჩევნო კოალიციაზე, ეს სხვა საკითხია. მთავარია, რომ ამ ორმა ძალამ შეძლოს თანამშრომლობა. მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ წინასაარჩევნოდაც კოალიცია უნდა შექმნას.

_ „გირჩმა“ პირველად მიიღო არჩევნებში მონაწილეობა, რამდენად ოპტიმისტური შედეგი აჩვენა?

_ გასაგებია, რომ შესაძლოა ეს 2 პროცენტზე ცოტა მეტი ზურა ჯაფარიძისთვის მიღწევაა, მაგრამ არა მგონია, ისეთ ძალად ჩამოყალიბდეს, რომელიც ამინდს შექმნის. შეიძლება ახალგაზრდობაში რაღაც გავლენა მოახდინოს თავისი აქტივობით. ეს უფრო სოციალური პერფორმანსები და სოციალური ქმედებებია, მაგრამ არა მგონია, ჯერ-ჯერობით სერიოზულ ძალად აღვიქვათ.

_ სხვა ოპოზიციურ ძალებში რა რესურსს ხედავთ დღევანდელი გადმოსახედიდან?

ჯერ-ჯერობით არავითარს. შეიძლება ითქვას, რომ დავით უსუფაშვილის პროექტი ჩავარდა. შალვა ნათელაშვილი არის და არის, მაგრამ მაინცდამაინც დიდი წარმატებისთვის არც მას მიუღწევია.

ეს არის მაინც პიროვნული არჩევნები, საპარლამენტო არჩევნებზე სხვა სურათი იქნება. შეიძლება ახალი პარტიები დაფუძნდეს. ყოველთვის იქმნებოდა არჩევნების წინ ახალი პარტიები და, შესაძლოა, რაღაც სხვა განლაგება ვნახოთ.

შესაძლოა, საპრეზიდენტო არჩევნებზე ბევრმა არ დადო ფსონი. ჩათვალა, რომ ეს არ არის ისეთი მნიშვნელოვანი. ვნახოთ, საპარლამენტო არჩევნებისთვის განლაგება შეიცვლება თუ არა და როგორ.

_ სტრატეგიულად გამართლებული იქნება, რომ მეორე ტურში მათაც გრიგოლ ვაშაძეს დაუჭირონ მხარი?

_ სტრატეგიულად სწორი იქნება და, რა თქმა უნდა, უნდა დაუჭირონ.

იაგო ნაცვლიშვილი, ახალი თაობა