სოსო ცინცაძე – „დღეს პოლიტიკური სამოქალაქო ომია“

სოსო ცინცაძე - „დღეს პოლიტიკური სამოქალაქო ომია“20 ივნისის მოვლენებთან დაკავშირებით პროკურატურამ დაწყებული გამოძიება გადააკვალიფიცირა და საქმის ძიებას სახელმწიფო ხელისუფლების გადატრიალების მუხლით აგრძელებს. უკვე დააკავეს 4 პირი, გამოაქვეყნეს ვიდეოც, სადაც ჩანს, როგორ ესხმიან ეს პირები თავს პოლიციას, მაგრამ რამდენად არის ეს სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობა, ეს ძალზე ბუნდოვანია.

მოწმე, რომელმაც გამოძიებას ჩვენება მისცა, არაერთ პოლიტიკურ ფიგურას ასახელებს.

გველოდება თუ არა პოლიტიკური დაჭერები თუ ეს არის პიარზე გათვლილი სტრატეგია ხელისუფლების მხრიდან? _ ამ საკითხებზე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში პოლიტოლოგი სოსო ცინცაძე საუბრობს.

_ პროკურატურამ 20 ივნისის ღამის საქმეზე მუხლი სახელმწიფო გადატრიალების მუხლით გადააკვალიფიცირა, ასევე ცნობილია ერთ-ერთი პირის ჩვენება, სადაც არაერთი პოლიტიკოსზეა საუბარი. ხომ არ გველოდება წინ პოლიტიკური დაჭერები?

_ ჯერჯერობით მოწმენი ვართ ძირითადად ხმაურიანი განცხადებების. სამწუხარო ის არის, რომ პოლიტიკოსების მხრიდან უფროა ასეთი განცხადებები, ვიდრე სამართალდამცავების მხრიდან.

_ ამ ეტაპზე პიარზეა გათვლილი ეს ყველაფერი?

_ არა, საზოგადოებრივი აზრის შექმნაზე უფრო. როგორც ჩანს, ხელისუფლებამ მიიღო გადაწყვეტილება, რომ შეინარჩუნოს სახე და ამჯერად მტკიცე ხელის პოლიტიკა ანახოს საზოგადოებას. მაგრამ იცით, რაშია საქმე? მთავარი არის ის, რომ როცა ასეთი განცხადება კეთდება გადატრიალების მცდელობის შესახებ, მერე იქნება რთული ამის დამტკიცება სასამართლოზე. ბევრი იხსენებს ჭიკაიძის საბურავების საქმეს, რომელსაც გადატრიალების მცდელობა უწოდეს. ამიტომ , ეჭვით ვუყურებ, რომ რთული განსახორციელებელი იქნება.

_ ვნახეთ პროკურატურის კადრები, სადაც 4 დაკავებული პირი ფიგურირებს. იქ არის პოლიციისადმი დაუმორჩილებლობის და ძალადობის ფაქტები, მაგრამ არის ეს გადატრიალების მცდელობა?

_ პოლიციისადმი დაუმორჩილებლობა ავტომატურად არ ნიშნავს სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობას. ეს სულ სხვადასხვა მოვლენებია და მოდით, ნუ ავურევთ. ელემენტარულად რაც ჰონგ-კონგში ვიხილეთ რამდენიმე დღის წინ, იქაც არ არის ასე იოლი საქმე, სადაც მართლაც შეცვივდნენ და ყველაფერი ჩამოლეწეს, ერთი, რომ პარლამენტის შენობა არ დაანგრიეს, მაგრამ იქაც არ შეფასებულა ეს სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობად.

_ ეს რა პოლიტიკაა, როდესაც ჯერ საქმეს აღძრავენ ამ მუხლით და მერე იწყებენ მტკიცებულებათა შეგროვებას თუ ნაწილობრივ წარდგენას?

_ პოლიციის მიმართ ძალადობა არ ნიშნავს, რომ ამ ხალხს უნდოდათ სახელმწიფო გადატრიალების მოწყობა. სახელმწიფო გადატრიალებები ასე არ ხდება. დავუშვათ, გავრილოვი იმ სავარძელში რომ არ ჩამჯდარიყო, მაშინ ხომ არაფერი მოხდებოდა?! სახელმწიფოს გადატრიალების მცდელობისას ნებისმიერი ძალა გადაწყვეტილებას ერთ და ორ საათში არ ღებულობს.

სახელმწიფო გადატრიალებას მომზადება სჭირდება, თვეები სჭირდება, დოკუმენტაციები და სულ სხვა მტკიცებულებები სჭირდება. არ ვიცი, შეიძლება პროკურატურას რაღაც მასალები აქვს და შეიძლება ადრეც იყო სამზადისი და ჩვენ არ ვიცით, მაგრამ რაც ჩვენ ვიხილეთ, იქ სახელმწიფო გადატრიალების კვალიფიკაციის მინიჭება და სასამართლოში დამტკიცება იოლი საქმე არ იქნება.

_ აღნიშნეთ, რომ ხელისუფლება საზოგადოებრივ აზრს ამზადებს, რომ ეს იყო სახელმწიფო გადატრიალება. თუ საზოგადოებას ამაში ვერ დაარწმუნებს, არ წავა ამ ნაბიჯზე?

_ წასვლით შეიძლება წავიდეს, მაგრამ 21-ე საუკუნეში ვცხოვრობთ და საქართველო არ არის თუნდაც რუსეთი, რომ ბოდიში გამოთქმისთვის და ფეხებზე დაიკიდოს მსოფლიო საზოგადოებრიობის აზრი, თუ გნებავთ ევროპის აზრი. ასეთი მდგომარეობა არ არის საქართველოში.

_ მელიას ეპიზოდზე მოლოდინი იყო, რომ დააკავებდნენ, თუმცა სასამართლომ სხვაგვარი გადაწყვეტილება მიიღო. ეს იმან ხომ არ განაპირობა, რომ ეს საზოგადოებრივი აზრი ჯერ არ იყო შექმნილი და მოვლენების განვითარებას დაელოდნენ და ამ აზრის ფორმირებას?

_ მე მგონი, საზოგადოებრივ აზრთან ერთად იყო დიპლომატიური კორპუსის აქტიურობა. საქართველოში დიპლომატიური კორპუსი ძალზე აქტიურია. ზოგ შემთხვევებში ზღვარზეა, როდესაც აკრედიტებული საელჩოების განცხადებები არის ზღვარზე.

_ მათ შორის აშშ-ის საელჩოს ის ცნობილი განცხადებაც გაქვთ მხედველობაში, რომელიც მან მელიას პროცესის წინ გაავრცელა?

_ არა მხოლოდ ამერიკის. შეიძლება ძირითადად შტატების, მაგრამ სხვა საელჩოებისაც. ესეც არ მომწონს, იმიტომ, რომ ეს ეხება ქვეყნის სუვერენიტეტს.

_ თუმცა თუ თვითონ ვერ ხვდება ხელისუფლება, ვიღაცამ ხომ უნდა უკარნახოს?

_ ამას თვითონ რომ ვერ ხვდება, ეს არის ცუდი. ყველაფერი ეს ერთად აღებული კიდევ უფრო ართულებს მთავარ პრობლემას, საზოგადოების მხრიდან სამართალდამცავი უწყებების მიმართ ნდობას. რომ ავიღოთ იგივე მაჩალიკაშვილის საქმე, იგივე სარალიძის და სახვა საქმეებიც, ეს მიგვანიშნებს, რომ მართლმსაჯულების მიმართ ნდობა დაბალია, რაც ძალიან ცუდია. შეიძლება უსამართლოც კი იყოს ზოგჯერ, მაგრამ ნდობა რომ არ არის, ეს ფაქტია და ხშირად გადამწყვეტ როლს ასრულებს კიდეც.

_ თუ საზოგადოებრივ აზრს ვერ შექმნიან და მაინც დააკავებენ პოლიტიკურ ლიდერებს, ეს უკუშედეგს ხომ არ გამოიღებს ”ქართული ოცნებისთვის”?

_ ხანგრძლივ გათვლაში ბუმერანგის ეფექტი ექნება. ნუ დავივიწყებთ, რომ 1 წელიწადში არჩევნებია, თანაც ახალი მოდელი _ პროპორციულზე გადასვლა, სადაც ბევრი უპასუხო კითხვაა. მხედველობაში მაქვს ნულოვანი ბარიერი. ერთი შეხედვით, მიმზიდველია ეს ყველაფერი, მაგრამ ყველაფერი ერთმანეთთან დაკავშირებულია ისეთ პატარა ქვეყანაში, როგორიც საქართველოა. იგივე ლარის კურსი, ფასების ზრდა და ა. შ. ზრდის პასიურ უკმაყოფილებას ხელისუფლების მიმართ.

იმ შემთხვევაშიც კი თუ მელია მართლა დამნაშავეა და მართლა გადატრიალების მცდელობა იყო, ეს უნდობლობის ფონი ართულებს ყველაფერს ამას. ამიტომ, სუპერ დამაჯერებელი უნდა იყოს როგორც პროკურატურის მტკიცებულებები, ისე სასამართლოს ვერდიქტი.

პირდაპირ ვთქვათ, სოციალური თვალსაზრისით კატასტროფული მდგომარეობაა. რაც არ უნდა გვიმტკიცოს ეროვნული ბანკის მმართველმა, რომ ლარის გაუფასურება დროებითია და იმ კვირას სულ სხვა მდგომარეობა იქნება, ხომ ვიცით, რაც ხდება. ამ პირობებში სამართლიანიც რომ იყოს, ეს არაადეკვატურად აღიქმება საზოგადოებაში.

ერთი და იგივე მოვლენაზე, 20 ივნისის მოვლენებზე, „იმედის“ ეთერში მიიჩნევენ, რომ გახარია არ უნდა გადადგეს და პოლიცია სწორად მოქმედებდა, მაგრამ „რუსთავი 2“-ის და „ტვ პირველის“ ეთერში 90% არასწორად მოქმედებდა და გახარია უნდა გადადგეს. ეს ძალიან საშიში ნიშანია.

_ პოლარიზების ნიშანია?

_ კი, პოლარიზაციის ნიშანია. როცა 2 ტელევიზიაში, პროსახელისუფლებო და ოპოზიციურ ტელევიზიაში ერთ გამოკითხვაში დადებითად ფასდება გახარიას მოქმედება და მეორე ტელევიზიაში 80% ცუდად აფასებს, ეს ნიშნავს, რომ პოლარიზაციაა.

ყველა გამოცემას თავისი მკითხველი ჰყავს და ყველა ტელევიზიას თავისი მაყურებელი. ეს ხდება ერთ ციცქნა ქვეყნაში. ამერიკაში დემოკრატებს თავისი მომხრე ჰყავს, რესპუბლიკელებსა და ტრამპს თავისი და ეს კატასტროფა არ არის, პირიქით იქ დემოკრატიას უწყობს ხელს, მაგრამ ხშირად ისეთი მომენტები, რაც დემოკრატიას უწყობს ხელს დიდ, მდიდარ, ძლიერ ქვეყანაში, კატასტროფულია პატარა, ღარიბ, სუსტ ქვეყანაში. ხომ გეუბნებით, „იმედი“ ჩავრთე და პოლიცია კარგად იქცეოდა, ასეთი პათოსი იყო.

ხომ გახსოვთ, „ყველა დასაჭერია, ყველა დასახვრეტია“, ასეთი რაღაც რომ იყო… ამ დროს „რუსთავი 2“-ზე და „ტვ პირველზე“ სხვა ხმა ისმის.

ასეთი ძლიერი პოლარიზაციაა, პრაქტიკულად ჩვენთან სამოქალაქო ომი მიმდინარეობს, ამ ტერმინს ყველა გაურბის, მაგრამ დღეს უკვე არის ნიშნები პოლიტიკური სამოქალაქო ომის თვალსაზრისით.

ამიტომ, ხელისუფლებამ ეს ფაქტორიც უნდა გაითვალისწინოს მტყუან-მართლის გარჩევისას 20 ივნისის ღამის მოვლენებთან დაკავშირებით.

იაგო ნაცვლიშვილი, ახალი თაობა