ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის კვლევის მიხედვით, საქართველოში ელიტური კორუფცია კვლავ გამოწვევად რჩება. მისი რეკომენდაციით უნდა შეიქმნას ისეთი ანტიკორუფციული სამსახური, რომელსაც ექნება საზოგადოების მაღალი ნდობა და დამოუკიდებელი იქნება, რათა ეფექტურად გამოიძიოს ელიტური კორუფციის ფაქტები.
ორგანიზაცია კვლევაში რამდენიმე გახმაურებულ საქმესაც ასახელებს, სადაც კორუფციის ნიშნები ჩანს. მათ შორის:
– სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის პირველი მოადგილის იოსებ გოგაშვილის ოჯახის წევრების და ახლო ნათესავების მიერ დიდი ოდენობით ქონების დაუფლება;
– ყოფილი მთავარი პროკურორის, ოთარ ფარცხალაძის მონაწილეობა თბილისის მერიასთან დაკავშირებულ საეჭვო გარიგებებში, რასაც აუდიტის სამსახურის მიერ ფაქტის გამოვლენის შემდეგ მოყვა იმ დროს მოქმედ გენერალურ აუდიტორზე თავდასხმა ფარცხალაძის მიერ;
– საქართველოს ეკონომიკის და ინფრასტრუქტურის სამინისტროებში არსებული შესაძლო დარღვევები, სადაც საეჭვო პროექტებთან და შესყიდვებთან მიმართებაში მინისტრების სახელები ფიგურირებს;
– ზუგდიდი ყოფილი მერის, ლაშა გოგიას საქმე სადაც ერთ-ერთი ბიზნესმენი მერს კორუფციაში ამხელდა და მისთვის გადახდილი თანხის უკან დაბრუნებას ითხოვდა;
– საგარეო საქმეთა სამინისტროს საეჭვო შესყიდვა, სადაც მინისტრის მოადგილე და მისი ძმის საკუთრებაში არსებული კომპანია ფიგურირებს;
– ომეგა ჯგუფის საქმეზე გავრცელებული ფარული ჩანაწერები, სადაც შესაძლო სამოხელეო დანაშაულის შემცველ ეპიზოდებში მონაწილეობენ სპორტის ყოფილი მინისტრი და ყოფილი მთავარი პროკურორი.
გაითვალისწინებს თუ არა მმართველი გუნდი რეკომენდაციას, შექმნის თუ არა ასეთ სამსახურს და რა პოზიცია აქვს არასამთავრობო ორგანიზაციებთან მიმართებაში? – ამ თემებზე „ახალი თაობა“ პარლამენტის ვიცე-სპიკერ ზვიად ძიძიგურს ესაუბრა.
_ რამდენიმე დღის წინ გამოქვეყნდა კვლევა ელიტურ კორუფციაზე. ჩამოთვლილია ფაქტები, სადაც კორუფციის ნიშნები იყო. რეკომენდაციაა ხელისუფლების მიმართ, რომ შეიქმნას ანტიკორუფციული ნეიტრალური და დამოუკიდებელი ორგანო, რათა ასეთი ფაქტების ეფექტური გამოძიება მოხდეს. რა პასუხი გაქვთ ხელისუფლებაში?
_ ამ თემაზე უმრავლესობის ფორმატში აუცილებლად გვექნება მსჯელობა. მოგეხსენებათ, ახლა ქვეყანაში საარჩევნო კამპანიის რეჟიმია და უმრავლესობა ასეთი ტიპის შეკრებას ვერ ახერხებს.
როგორც კი იქნება პირველივე შესაძლებლობა, ასეთი საკითხები იქნება განხილული. ასეთ საკითხებზე უმრავლესობა მსჯელობს ხოლმე. ჩვენ ვართ პოლიტიკური გუნდი და ამაზე გადაწყვეტილებას აუცილებლად მივიღებთ.
_ კვლევაში გამოთქმულ მოსაზრებებს იზიარებთ? არის კორუფციის ნიშნები?
_ კორუფცია სისტემური არ უნდა იყოს, თორემ კორუფცია დედამიწის ზურგზე ყველგან არის. სადაც ადამიანები ცხოვრობდნენ. საქმე იმაშია, არის თუ არა კორუფცია სახელმწიფოსგან წახალისებული და არის თუ არა შემჩნეული სახელმწიფო სტრუქტურებში. ამისგან ჩვენ დაცულები ვართ. საერთაშორისო კვლევებში კორუფციის ინდექსებით საქართველო ძალიან კარგ პოზიციებზეა. ჩვენ ამით ყველანი ვამაყობთ. რაც შეეხება გაუმჯობესებას, გაუმჯობესების მიმართულებით, ყოველთვის, ყველა მიმართულებით უკეთესი იქნება მუშაობა.
_ კვლევაში საუბარია იმაზე, რომ არ ხდება ეფექტური გამოძიება.
_ როგორც გითხარით ამ თემებზე ჩვენ აუცილებლად გვექნება მსჯელობა და გადაწყვეტილებებიც ამის მიხედვით იქნება მიღებული.
_ თქვენც იზიარებთ პარლამენტის თავმჯდომარის პოზიციას, რაც მან არასამთავრობო სექტორთან მიმართებაში გააკეთა, თანაც საკმაოდ არაეთიკური ტონით?
_ არასამთავრობო ორგანიზაციებთან დაკავშირებით მე არაერთხელ დამიფიქსირებია ჩემი პოზიცია. სამწუხაროდ, ხშირად ვხედავთ, როდესაც ისინი აკეთებენ პოლიტიკურ განცხადებებს. ეს არ არის მხოლოდ ამ შემთხვევაში, როდესაც ფარული ჩანაწერები გამოქვეყნდა, ეს ჩანაწერები ძალიან სერიოზულად შეიცავდა ეჭვის შემცველ კითხვებს და ამ კითხვებს აჩენდა.
სამწუხაროდ, არასამთავრობო სექტორმა ეს ჩანაწერები როგორც ერთადერთი მტკიცებულება, ისე წარმოაჩინა. შემდეგ კი ძალიან შორსმიმავალი დასკვნები გააკეთეს. მე ვფიქრობ, რომ არასამთავრობო სექტორი უფრო მეტი კვალიფიკაციითა და არგუმენტაციით უნდა აკეთებდნენ დასკვნებს. მათ გაცილებით მეტი მოეთხოვებათ, ვიდრე პოლიტიკურ პარტიებს, რომლებიც პოლიტიკური მოტივაციიდან გამომდინარე დაინტერესებულები არიან.
არასამთავრობოები არც საკადრო საკითხებში უნდა ერეოდნენ ისე, როგორც ერევიან. რამდენიმე თვის წინ იყო სერიოზული ჩარევა, როდესაც ისინი ახალი მთავრობის ფორმირების პირობებში ითხოვდნენ ცალკეული მინისტრების შესახებ, რომ აი ის არ უნდა იყოს თანამდებობაზე და ეს უნდა იყოს. არასამთავრობო ორგანიზაციები პოლიტიკურ განცხადებებს არ უნდა აკეთებდნენ.
როდესაც ისინი ერევიან საკადრო პოლიტიკის საკითხებში, როდესაც აკეთებენ ისეთ განცხადებებს, რომელიც კონკრეტული პოლიტიკური პარტიის განცხადებებს ჰგავს, ეს არ არის სასიამოვნო მოსასმენი.
მიმაჩნია, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციები ძალიან ბევრ კარგ საქმეს აკეთებენ, მაგრამ პოლიტიკური შეფერილობა არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობას უნდა ჩამოშორდეს. სხვაგვარად მათი გავლენა ქვეყანაში ვერ იქნება ისეთი, როგორიც უნდა იყოს.
_ ვისზე თქვეს, რომ ის კონკრეტული პირი არ უნდა იყოს მთავრობაში?
_ მაგალითად, წულუკიანის საწინააღმდეგო კამპანია ჰქონდათ დაწყებული. ეს მე ვიცი ზუსტად, რატომაც ჰქონდათ.
_ რატომ?
_ წულუკიანი იყო მოსამართლეების უვადო დანიშვნის მოწინააღმდეგე, არასამთავრობოები ამის მომხრეები იყვნენ. ეს იყო რამდენიმე თვის წინ. მათ შორის რაღაცა სერიოზული უთანხმოების საგანი გახდა და შემდეგ სამაგიერო იმით გადაუხადეს არასამთავრობო ორგანიზაციებმა თეა წულუკიანს, რომ ასეთი ტიპის თავდასხმა განახორციელეს მასზე.
ეს არის პოლიტიკური პროცესისთვის დამახასიათებელი, მაგრამ არასამთავრობოებისთვის სახელმძღვანელო საკითხები ეს არ უნდა იყოს.
_ ანუ იმას ამბობთ, რომ წულუკიანის მიმართ არასამთავრობოებისგან შურისძიება იყო?
_ ასე ჩანდა. ასეთ შთაბეჭდილებას ტოვებდა და არ მინდა, რომ ეს ასე იყოს. მინდა, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციების ყველა დასკვნა უფრო კვალიფიციური იყოს. იმიტომ, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციების მხრებზე არის ძალიან ბევრი საქმე, რომელიც ქვეყანაში უნდა განხორციელდეს. მათ შორის ხელისუფლების კონტროლის თვალსაზრისით. ხელისუფლების კონტროლი უნდა მოხდეს კონკრეტული გადაცდომებისა და კონკრეტულ ფაქტებზე დაყრდნობით და არა ისეთი ჩანაწერების აპრიორი მტკიცებულებად მიღებით, რომლებიც ჩვენ მოვისმინეთ.
შეუიარაღებელი თვალით ჩანდა, რომ ეს იყო დადგმული სპექტაკლი, რომელსაც ერთი ოპოზიციური პარტია და ერთი ოპოზიციური ტელევიზია ახორციელებდა.
_ „ომეგა ჯგუფთან“ დაკავშირებულ ჩანაწერებს გულისხმობთ?
_ დიახ. ამას ვგულისხმობ.
_ ანტიკორუფციულ თემაზე საბა ბუაძემ რადიო თავისუფლებასთან თქვა, რომ ხელისუფლებამ ფაქტები ეფექტურად უნდა გამოიძიოს, საზოგადოების კითხვებს უპასუხოს და არა ისე, რომ თავს დაესხას არასამთავრობო სექტორს.
_ ამაზე ვისაუბრეთ თქვენს წინა კითხვებში. ერთი, რაც მინდა გითხრათ, ისაა, რომ კორუფციასთან ბრძოლის თემა ყოველთვის, ყველა პერიოდში საინტერესოა და, რა თქმა უნდა, ამ მიმართულებით გაუმჯობესება კიდევ უფრო მეტად სასურველია.
როგორც მოგახსენეთ, ყველა რეკომენდაციას ძალიან ყურადღებით განვიხილავთ. არასამთავრობოებსა და პოლიტიკური თანამდებობის პირებს შორის უთანხმოება წარმოშვა იმან, რომ არასამთავრობოები პოლიტიკურ განცხადებებს აკეთებენ. ეს არის თემა და მე ვფიქრობ, რომ საზოგადოება თვალნათლივ ხედავს, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობა უფრო მეტად კვალიფიციური უნდა გახდეს.
იაგო ნაცვლიშვილი, ახალი თაობა