ის, რაც საქართველოში ბევრჯერ გვინახავს, უკვე ქვეყნის ფარგლებსაც გასცდა. პოლიტიკურმა დაპირისპირებამ და გაწევ-გამოწევამ უკვე ევროპის შუაგულში, ბელგიის ქალაქ ლიეჟშიც ჩააღწია. როდესაც საქართველოს ყოფილი პრეზიდენტი ქართველ ემიგრანტებს ხვდებოდა, მოხდა დაპირისპირება მისი და „ოცნების“ მომხრეებს შორის. პარალელურად სულ უფრო მწვავდება ქვეყნის შიგნით პოლიტიკური დაპირისპირება მოსამართლეების თემასთან დაკავშირებით. მაშინ, როცა უვადო მოსამართლეებად გამწესების შეზღუდვასთან დაკავშირებით ეკა ბესელია პარლამენტში კანონპროექტს არეგისტრირებს, იუსტიციის უმაღლესი საბჭო კიდევ რამდენიმე მოსამართლეს ამწესებს უვადოდ.
რა პროცესია ეს, ნებით თუ უნებლიეთ ხომ არ უწყობს ხელს „ოცნება“ ნაცმოძრაობის ხელისუფლებაში მობრუნებას, მაშინ როცა მუდმივად „9 წელს“ გაიძახიან და რა როლი აქვს ამ პროცესში ბიძინა ივანიშვილს? – ამ საკითხებზე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში პოლიტოლოგი გია ხუხაშვილი საუბრობს.
_ წლებია „ოცნებისგან“ მუდმივად წარსულზე და „9 წელზე“ საუბარი გვესმის. პირიქით ხომ არაა და ნებით თუ უნებლიეთ ნაცმოძრაობას ხომ არ აბრუნებს? რაც მოხდა ბელგიაში, უკვე ქვეყანას გასცდა, რაც ჩვენ ბევრჯერ გვინახავს, ასევე ის რაც საგამოძიებო უწყებებსა და სასამართლო სისტემაში ხდება, ამაზე ხომ არ მიანიშნებს?
_ იცით რაშია საქმე? დიდი ხანია ეს ყველაფერი იქცა ძალაუფლებისთვის ბრძოლად. ეს არ არის პრინციპული ბრძოლა. ფაქტობრივად „ქართულ ოცნებას“ იმაზე კი არ აქვს პრეტენზია, რომ პრინციპულად რაღაცა შეცვალოს და პრინციპულად დაუპირისპირდეს ნაციონალურ მოძრაობას. ეს არ არის მისი ამოცანა. პრინციპში თვითონ მიიჩნევს, რომ ეს ამოცანა შეასრულა. სინამდვილეში ეს არის მანკიერი სისტემის გადმობარება. ეს საბოლოოდ იმ წერილით გაფორმდა, რომელიც ბოლოს პოლიტსაბჭოს სახელით გავრცელდა სასამართლო სისტემასთან დაკავშირებით.
ანუ ფაქტობრივად „ქართული ოცნება“ იქცა ნაციონალური მოძრაობის ორ შეურიგებელ ფრთად, რომელიც იბრძვის მემკვიდრეობისთვის ნაციონალური მოძრაობის სისტემის სახით. ეს არის პრობლემა.
რაც შეეხება იმას, ცდილობს თუ არა ნაცმოძრაობის ხელისუფლებაში დაბრუნებას, რა თქმა უნდა, არ ცდილობს. ეს არის შიდა პარტიული გარჩევები. ცდილობს, რომ ეს შეინარჩუნოს და ამისთვის სჭირდება საზოგადოების მუდმივად კვება ანტიმიშას ფაქტორით. ანუ სისტემა კი კარგი იყო, მაგრამ მიშა იყო ცუდი. ანუ იმ სისტემისგან, რომელიც იყო ცუდი, კარგ სისტემას ვქმნითო. სავლესგან შევქმენით პავლეო, რაც სრული აბსურდია და კომიკურად გამოიყურება. სისტემა შევინარჩუნეთ, ყველაფერი მოგვწონს, მაგრამ პირადად მიშა იყო ცუდიო.
ამ ნარატივზე უნდათ ააგონ ძალაუფლებაში დარჩენა. ეს ცეცხლთან თამაშია, რადგან როდესაც არჩევანი არა ფასეულობითია და ორ პიროვნებას შორისაა, ვიღაცამ შეიძლება მიშა არჩიოს ბიძინას.
_ სადამდე იმუშავებს საფრთხობელას პრინციპზე აგებული პოლიტიკა?
_ ეს საფრთხობელა უკვე ძალიან ცუდად მუშაობს. განსაკუთრებით სასამართლოს ირგვლივ განვითარებული მოვლენების შემდეგ. ჩათვალეთ, რომ საფრთხობელას პრინციპით პოლიტიკური პროცესის მართვა უკვე აღარ მუშაობს, ან ძალიან სუსტად მუშაობს განსაკუთრებით მოწყვლად ადამიანებში.
ეს არის რეალობა, შესაბამისად, ახლა ისევ და ისევ ეცდება ეს ორი მანკიერი პოლუსი, რომ ამ ნარატივში დაგვტოვონ. გვითხრან, რომ პოლიტიკურ პროცესს მარტო ჩვენ ვავსებთ და ჩვენ გარდა სხვა არავინ არ ავსებს. გვითხრან, რომ ნაცმოძრაობის ორ ფრთას შორის გააკეთე არჩევანი – კობახიძე გირჩევნია თუ სააკაშვილი. დაახლოებით ამ სისულელეს გვთავაზობენ.
ეს არის ნეგატიური არჩევანი, რისი გაკეთებაც ხალხს არ უნდა. აქამდე თუ ეს თამაში გამოსდიოდათ ამ ქვეყანაში, შემდეგი არჩევნები სერიოზული პრობლემა იქნება ამ პოლიტტექნოლოგიურ მარათონთან დაკავშირებით.
_ ანუ ყველაზე სერიოზული რისკი „ქართულ ოცნებას“ ამ თვალსაზრისით 2020 წლის არჩევნებზე ექნება?
_ რა თქმა უნდა. ისინი ფიქრობენ, რომ მუდმივად იმუშავებს ეს, მაგრამ მუდმივად არაფერი მუშაობს. მათ შორის, ეს ტექნოლოგიაც.
_ იმ ფრთას რა შანსი ექნება, რომელიც ასე თუ ისე დაუპირისპირდა „ოცნების“ ძირითად ნაწილს სასამართლოსთან დაკავშირებით?
_ ჩვენ გვჭირდება ალტერნატიული ცენტრები. როგორც კი გაჩნდება ალტერნატიული პოლიტიკური ცენტრები, ეს ბაბილონის გოდოლი, რასაც ჰქვია ორპოლუსიანი სისტემა, უბრალოდ ჩამოიშლება და ჩამოინგრევა. ისედაც უკვე ნგრევის პროცესშია. უბრალოდ, საზოგადოების მეტი აქტიურობაა საჭირო იმისთვის, რომ ალტერნატიული პოლიტიკური ცენტრები გაჩნდეს და ყველაფერი დალაგებისკენ წავიდეს.
_ ხომ არ გვიანდება ამ პოლიტიკური ცენტრის შექმნა?
_ დიახ. უკვე საკმაოდ კრიტიკულ ფაზაში ვართ. გვიანდება, მაგრამ რას ვიზამთ, ძალით ვერაფერს ვერ შევქმნით.
_ ბიძინა ივანიშვილს რა როლი აქვს ამ პროცესში, რომ მას ბაბილონის გოდოლი არ ჩამოენგრეს?
_ მან თქვა, რომ ეს არის კარგი. შემდეგ შეჰპირდა ხალხს, რომ ეს ბაბილონის გოდოლია და რაღაც ახალს ავაშენებ, საპრეზიდენტო არჩევნების მეორე ტურის წინ იყო მისი ეს დაპირება, რომ ერთ წელიწადში ამას გააკეთებდა. მერე გვითხრა, რომ შეგპირდით, მაგრამ გადაგაგდეთ, რადგან მე ამის გამკეთებელი არ ვარო. შესაბამისად, მისი როლი, სამწუხაროდ, ერთ-ერთი ფუნდამენტური და ძირითადია.
_ იმის რისკსაც ხომ არ ხედავთ ივანიშვილის მიმართ, რომ რაზეც იმუქრება მიხეილ სააკაშვილი, ის შეასრულოს? 2020 წლის არჩევნების შემდეგ მართლაც ჩამოვიდეს და ივანიშვილი ჩასვას ციხეში?
_ ეს უკვე მომავლის ამბავია. მე ამაზე პროგნოზებს ვერ გავაკეთებ. ეს ლელა კაკულიას უნდა ჰკითხოთ, ან პოლიტიკოსებს.
_ ხომ არ გგონიათ, რომ ამ კრიტიკულ ზღვარზე საჭიროა, ბიძინა ივანიშვილი დაბრუნდეს პრემიერ-მინისტრის თანამდებობაზე?
_ კი არ ვფიქრობ, მგონია, რომ ეს არის ერთადერთი შანსი იმისა, რომ ამ ქვეყანაში რაღაცა პოზიტივი გაჩნდეს და პირადად თვითონაც შეექმნას იმუნიტეტი ის საფრთხის წინაშე, რის წინაშეც თვითონაც დგას. რატომღაც ვერ ხედავს თუ არ უნდა დანახვა, მაგრამ რატომღაც ვერ ხედავს.
იმუნიტეტის ერთადერთი ფორმულა არის ინსტიტუციური და ძალის ცენტრების თანხვედრაში მოყვანა, ეს არის პრემიერ-მინისტრის სავარძელში მისი ჩაჯდომა. სხვა გამოსავალს მე არც მისთვის და არც ქვეყნისთვის ვერ ვხედავ.
_ ხშირად გაგიკრიტიკებიათ სხვადასხვა პოლიტიკური ლიდერები თუ პერსონები. არ აკრიტიკებთ მწვავედ პრემიერ მამუკა ბახტაძეს. რატომ? სერიოზულად ვერ აღიქვამთ თუ საკრიტიკებელს ვერ ხედავთ მასში?
_ მისი ფორმატი ძალიან შეზღუდულია. მხოლოდ ეკონომიკური პროცესის ნაწილია მისი კომპეტენცია. ამ ნაწილში მე მასთან არ მაქვს სერიოზული შენიშვნები. მე რომ მქონდეს განცდა, რომ ის არის რეალური პრემიერ-მინისტრი და ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებზე პასუხისმგებელი, შესაძლოა, ვაკრიტიკო. მაგრამ რა აზრი აქვს მის კრიტიკას, როდესაც ვიცი, რომ ის არ არის პასუხისმგებელი იმ მანკიერებაზე, რაზეც მე ვსაუბრობ.
_ ამბობთ, რომ ეკონომიკაზეა პასუხისმგებელი, თუმცა ამ სფეროშიც სერიოზული პრობლემებია.
_ კი, მაგრამ შეგნებულად გითხარით ამ პროცესზეც, რომ ეკონომიკურ ნაწილსაც ის მთლიანად არ აკონტროლებს. მხოლოდ ნაწილს აკონტროლებს.
_ ეკონომიკის სამინისტროს საქმიანობას აკონტროლებს?
_ იქაც დიდწილად ხელ-ფეხი შეკრული აქვს. მე ასე ვხედავ.
_ ივანიშვილისგან თუ სხვა პირებისგან?
_ რა მნიშვნელობა აქვს?! ამ ქვეყანაში ინტერეს-ჯგუფები, სამწუხაროდ, ძალიან მომრავლდნენ. შემაშფოთებელ ზღვარს მიაღწია ამ პროცესმა.
_ იუსტიციის საბჭომ რამდენიმე მოსამართლე კიდევ გაამწესა მოსამართლედ. ეს კიდევ უფრო ხომ არ გაამწვავებს სასამართლო სისტემაში არსებულ პრობლემებს?
_ რა თქმა უნდა. ეს ადამიანები ვერ ჩერდებიან. იმიტომ, რომ ცდილობენ, თავი გადაირჩინონ. გარკვეულწილად ჩიხში არიან მოქცეულები, მაგრამ მე მინდა მათ ვურჩიო, რომ რაც უფრო შორს წავლენ, უფრო მწარედ დაამთავრებენ.
ეს ერთხელ და სამუდამოდ უნდა გაიაზრონ, მაგრამ ეს ადამიანები მაგას ვერ ხვდებიან. თვლიან, რომ სხვა გზა არ აქვთ და ცდილობენ, ფონს კონტრშეტევებით გავიდნენ. დადგება დრო და არცთუ ისე შორს, როდესაც მათი პასუხისმგებლობის საკითხი დადგება ყველაფერ იმაზე, რასაც ისინი დღეს ჩადიან.
_ ამ შემთხვევაში „ქართულ ოცნებას“ გულისხმობთ, თუ ორივეს ერთ პრიზმაში განიხილავთ?
_ მათ შორის ზღვარს მაინცდამაინც ვერ ვხედავ.
იაგო ნაცვლიშვილი, ახალი თაობა