პრაღაში აბაშიძე-კარასინის შეხვედრის მორიგი რაუნდი გაიმართა. რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილემ გრიგორი კარასინმა „რადიო თავისუფლებასთან“ განაცხადა, რომ ის ქართველ კოლეგებს „უსიამოვნო მოულოდნელობების“ შესახებ აფრთხილებს. მოგვიანებით მან გამოცემასთან თქვა, რომ არ ფიქრობს, რომ ეს „მოულოდნელობები“ იქნება და დააზუსტა, რომ ამაში გულისხმობს რეგიონში აშშ-ის და ნატოს მზარდ აქტიურობასა და რუსეთი შეშფოთებას გამოთქვამს საქართველოს ტერიტორიაზე არაერთი სწავლების გამო.
არის თუ არა ეს ფარული მუქარა საქართველოს მიმართ, რათა მან გადაუხვიოს ევროატლანტიკურ გზას, რა გზავნილები იკითხება რუსეთის დიპლომატის განცხადებებში და ხომ არ მიმდინარეობს ცივი ომი ამერიკა-რუსეთს შორის? – ამ საკითხებზე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში საქართველოს საგარეო საქმეთა ყოფილი მინისტრი ირაკლი მენაღარიშვილი საუბრობს.
_ რუსეთის მხრიდან მორიგ ჯერზე გაისმა შეფარული მუქარა. ვგულისხმობ კარასინის განცხადებას, რომელმაც გარე საფრთხეებზე ისაუბრა და პირდაპირ დაასახელა ნატო და აშშ. რას ნიშნავს ეს, მით უფრო იმ ფონზე, როცა ნატოს სამიტი ახლოვდება. ამასაც ხომ არ უკავშირდება?
_ რა თქმა უნდა, ნატოს სამიტსაც უკავშირდება, მაგრამ ასეთი განცხადებები მათი მხრიდან არა მგონია რაიმე ღონისძიებასთან იყოს დაკავშირებული. ეს არის მათი სტანდარტული დღის წესრიგის გაგრძელება საქართველოს მიმართ. მათი უმთავრესი მიზანი არის კავკასიაში ზოგადად და კერძოდ საქართველოში დასავლეთის, კერძოდ კი ევროპული და ევროატლანტიკური გავლენის შეზღუდვა. ეს არის ის, რაც მათ აწუხებთ და ყველა დემარში სწორედ ამ მიზანს ემსახურება.
_ როდესაც კარასინი ასეთი ტიპის განცხადებას აკეთებს იმ ფორმატის დროს, როდესაც ეს არ ეხება ასეთ საკითხებს და ორიენტირებულია ჰუმანიტარულ და ეკონომიკურ ფორმატებზე, ეს რას ნიშნავს?
_ ეს ჩემთვისაც საკვირველი თუ არა, გაუგებარი იყო. ეს არის კონტაქტის სრულიად სპეციფიური ფორმატი, რომელიც მხოლოდ იმისთვის შეიქმნა, რომ არ არსებობს სხვა ლეგალური არხი. მაგალითად, როგორიც არის სტანდარტული დიპლომატიური ან მოლაპარაკებების სხვა ფორმატი, რომელშიც შეიძლება ამგვარი საკითხები დაისვას და განხილული იყოს.
აბაშიძე-კარასინის ფორმატი სწორედ ამისთვისაც არსებობს. თუმცა, შესაძლოა სხვა პირებიც იყვნენ. როგორც ჩანს, მათ გადაწყვიტეს, რომ ამ თემის გააქტიურების სიგნალი იქნება, რომ აი ჩვენ ამისთვის არამიზნობრივ არხებსაც კი ვიყენებთ, რომ ეს სიგნალი როგორმე მივიყვანოთ საქართველოს ხელისუფლებამდე. გვითხრეს, მიუღებელია თქვენი მოძრაობა ევროატლანტიკური მიმართულებითო. ეს მხოლოდ ამას ნიშნავს. ძნელი წარმოსადგენია, ეს სხვას რას უნდა ნიშნავდეს.
გარდა ამისა, იმასაც ნიშნავს, რომ რუსეთისთვის მთავარი მიზანია და არა საშუალება და რომ მიზანი ამართლებს ყოველგვარ ხერხს.
_ ეს ასეც ხომ არ შეიძლება აღვიქვათ, რომ რუსეთის მცდელობაა გაფართოვდეს ეს ფორმატი, თუნდაც ჟენევის მოლაპარაკებათა ფორმატის დასუსტების ხარჯზე?
_ ვიღაცის თავში რაღაც იდეები შეიძლება ტრიალებდეს, მაგრამ უბრალოდ არასწორი იქნებოდა აზრის ასეთი ფორმით ჩამოყალიბება და მით უმეტეს ასე გაჟღერება.
_ ამ შემთხვევაშიც რუსეთის შეფარულ მცდელობაზე ვამბობ.
_ კი ბატონო, მაგრამ ამ ფორმატში არ მონაწილეობენ ფორმალური დიპლომატები. კი, ბატონი აბაშიძეც დიპლომატია პროფესიით და ბატონი კარასინი საერთოდ საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილეა, მაგრამ ეს არ არის დიპლომატიური ფორმატი. ეს არის სპეცწარმომადგენლების კონტაქტი მიმდინარე საკითხების გადაწყვეტისას.
როდესაც ბატონი კარასინი ამბობს, „ჩვენი ურთიერთობების გაუმჯობესების პროცესს ხელს შეუშლის“, აქაც თვალთმაქცობს _ საქართველოს არაერთხელ განუცხადებია, რომ ურთიერთობის არავითარ გაუმჯობესებასა, დაახლოებაზე და რუსეთთან დაძმაკაცებაზე არ არის საუბარი. საუბარია პრაქტიკულ პრობლემებზე, რომლებიც წარმოიშობა იმიტომ, რომ ფიზიკურად ვართ ერთმანეთის მეზობლები. მათ მოსაგვარებლად ეს ფორმატია შექმნილი.
საზოგადოებისთვის იმგვარი ილუზიის შექმნა, რომ საქართველო რუსეთს ესაუბრება ურთიერთობის დათბობის, გაუმჯობესების, ძმობის და მეგობრობის აღორძინების ამოცანით, იმ პირობებში, როცა რუსეთს ჩვენი ტერიტორიები აქვს დაპყრობილი და ფაქტობრივად ომის პირობებში ვართ, როგორც მინიმუმ, ღიმილს იმსახურებს და მეტს არაფერს.
სამწუხაროდ რუსეთის მხრიდან არც ეს არის გასაკვირი. ამგვარი შეუსაბამობები მათ დიპლომატიურ ლექსიკაში არც ადრე ყოფილა იშვიათობა, ხოლო უკანასკნელ პერიოდში საერთოდ წესად იქცა. მიუხედავად სიტუაციისა და განსახილველი საკითხისა, მათ შეუძლიათ იმაზე ისაუბრონ, რაზეც სურთ. ანუ, როგორც ამბობენ, სცადონ საზოგადოებას დაანახონ მათთვის სასურველი რეალობა. ასეთი პარტნიორი გვყავს.
_ როცა კარასინი ნატოსა და აშშ-ზე საუბრობდა, თქვა, რომ ფიქრობს, რომ უსიამოვნო მოულოდნელობები არ იქნება. რას ნიშნავს ეს?
_ ამ ფრაზის გაშიფვრას ბევრი ეცადა და ბევრი სხვადასხვა ვერსია მაქვს მოსმენილი. გულახდილად რომ გითხრათ, ჩემი შთაბეჭდილება იყო, რომ ამგვარ მცდელობებს თავი უნდა დავანებოთ. აზრი არ აქვს. ხვალ შეუძლია თქვას, რომ სხვა რამეს გულისხმობდა.
რეალურად ეს ნიშნავს იმას, რომ ისინი აფრთხილებდნენ საქართველოს ხელისუფლებას, რომ იმედია, თქვენგან რაიმე „უსიამოვნოს“ ვერ გავიგებთო. ეს გახლავთ შეფარული მუქარა. თუმცა, ვიმეორებ, მათ შეიძლება უარყონ და თქვან, რომ ისე არ გაგვიგეთ, რისი თქმაც ჩვენ გვინდოდა. თუ სხვანაირად უნდა გაგვეგო, მაშინ მკაფიოდ უნდა იმეტყველონ, შეიძლება ესეც თქვას ვიღაცამ და სწორიც იქნება!
_ განმარტების დროს მან ასევე თქვა, რომ ეს გარკვეული ამოცანების წინაშე გვაყენებს, რადგან არღვევს სახელმწიფოთაშორის კონტაქტებისთვის ხელსაყრელ ატმოსფეროს. ეს რა გზავნილია?
_ ეს არის მათი ილუზია, რომელიც უნდათ, რომ თვითონაც დაიჯერონ და საერთაშორისო თანამეგობრობაც დააჯერონ, რომ არსებობს რაღაც, სრულიად გაუგებარი მხარეების მისწრაფება, რომ ჩვენს ურთიერთობას მიეცეს დაახლოების, დათბობის და ა. შ. ხასიათი. ეს უბრალოდ იმ რეალობის უარყოფაა, რომელიც უმთავრესი პრობლემაა ჩვენს ურთიერთობებში. რუსეთი არის საქარველოს ტერიტორიის ოკუპანტი. სანამ ოკუპაციას არ შეწყვეტს, რაიმე მეგობრობაზე საუბარი უბრალოდ თავის მოტყუებაა.
2008 წლის შემდგომ მათი მცდელობა მხოლოდ ამაზეა მიმართული. თითქოს არაფერი მომხდარა და ორმა მეზობელმა ქვეყანამ კეთილმეზობლურად უნდა იცხოვროს. ეს სრული აბსურდი გახლავთ. ჩვენ შეიძლება მშვიდობიანად ვიცხოვროთ, შეიძლება ჩვენი საზოგადოება ერთმანეთთან კონტაქტში იყვნენ, ვაჭრობაც იყოს, მაგრამ სახელმწიფოთა შორისი ურთიერთობის ნორმალიზაცია შეიძლება მოხდეს მხოლოდ ერთი და აუცილებელი პირობის შესრულების შემთხვევაში _ ეს არის აგრესიის შეწყვეტა. სანამ არ დაიწყება დეოკუპაცია, მანამ ამაზე საუბარი ვერ მოხდება.
_ პარალელურად მცოცავ ოკუპაციასაც აგრძელებს რუსეთი.
_ ეს გრძელდება და არაერთხელ გვისაუბრია. ოკუპაცია არის ოკუპაცია, დამთავრდა. სანამ ის არ დასრულდება, მეგობრობაზე საუბარი არასერიოზულია.
_ 20 თებერვალს პუტინმა განაცხადა, რომ აშშ-ის რაკეტების ფონზე ისინიც აპირებენ აამოქმედონ ეს და არა მარტო შეიარაღების თვალსაზრისით, არამედ მოკავშირეთა ტერიტორიებზე გადაწყვეტილების მიღების თვალსაზრისითაც. ეს როგორ უნდა გავიგოთ? ახალ გეგმაზე გადადიან?
_ სიახლის ერთი ელემენტია ის, რომ თუკი აქამდე სარაკეტო ბირთვული ბალანსი ნიშნავდა ერთმანეთის ტერიტორიის სამიზნეში ამოღებას, ახლა პუტინმა ბრძანა, რომ თუკი რუსეთის ტერიტორიას ამერიკული რაკეტები დაემუქრება ევროპიდან, ისიც სხვაგვარად იმოქმედებს.
თქვენთვის ცნობილია, რატომ ევროპიდანაც _ საუბარია საშუალო და მცირე მანძილის რაკეტების აკრძალვის ხელშეკრულებიდან გამოსვლაზე. ამ შემთხვევაში თუკი ამერიკა ამგვარ რაკეტებს განალაგებს ევროპაში და ის დაემუქრება რუსეთს, მაშინ რუსეთის პასუხი არა მხოლოდ ევროპის ეს ქვეყნები იქნება, არამედ აშშ-ის ტერიტორიაც. ანუ ის ცდილობს ადრე არსებული ბალანსის დაცვის სქემის გაცხადებას.
არაფერი განსაკუთრებული, აგრესიული რიტორიკის მორიგი ეპიზოდია. რომელიც, სამწუხაროდ, უკანასკნელ პერიოდში ჩვეულებრივ საქმედ იქცა რუსეთის მხრიდან.
_ რეალურად ცივი ომი მიმდინარეობს?
_ რა თქმა უნდა. საუბარი არის ურთიერთდაპირისპირებაზე. ცივი ომის უკანასკნელ ეტაპზე, ცივი ომის დასრულებისთვის გადადგმული ნაბიჯების ბირთვული შეიარაღების ამ კომპლექსის ცალკეულ ნაბიჯებზე და გადაწყვეტილებებზე უარის თქმა, იგივე საშუალო მანძილის რაკეტების თაობაზე და ა. შ. ამის დასტურებაა.
სახეზე გვაქვს ელემენტარულად ცივი ომის კომპონენტი, მხედველობაში მაქვს გამალებულ შეიარაღებაში შეჯიბრი ორ ბირთვულ სუპერ სახელმწიფოს შორის. სხვა რა არის საჭირო, რომ სიტუაციას ცივი ომი ეწოდოს. ეს პრაქტიკულად უკვე განახლებული ცივი ომია.
იაგო ნაცვლიშვილი, ახალი თაობა