გია ხუხაშვილი – “მამუკა ხაზარაძე “ოცნებისთვისაც” პრობლემაა და ნაციონალებისთვისაც”

ნონა ცაბაძე, ახალი თაობა
“ახალი თაობის” კითხვებს ექსპერტი გია ხუხაშვილი პასუხობს
– ბატონო გია, მამუკა ხაზარაძემ საზოგადოებრივი მოძრაობა დააფუძნა. საზოგადოების მხრიდან ცინიკური დამოკიდებულება იგრძნობა მის მიმართ. თქვენ რას ფიქრობთ ამ ყველაფერზე?
– ხარვეზები და მოწონება-არმოწონება არის გემოვნების საკითხი და ძალიან ზედაპირული გაგება და ანალიზია ამ ყველაფრის. მე ვფიქრობ, რომ ბევრად უფრო მნიშვნელოვანი იყოს, რაც მან 12 სექტემბერს საღამოს ისაუბრა.
მამუკა ხაზარაძე სწორად იქცევა თუ არა, შეცდომას უშვებს თუ სხვა პრეტენზიები გვაქვს მის მიმართ, ეს კი არ არის მთავარი, მთავარი პრობლემა ქვეყნის არის ხელისუფლებაში მიმდინარე პროცესები. მან ყოვლად სკანდალურ ფაქტებზე ისაუბრა და მიუხედავად ამისა, საზოგადოების დიდი ნაწილი ამას ატარებს და საუბრობს იმაზე, პრეზენტაცია მოეწონა თუ არ მოეწონა. ეს ჩვენი საზოგადოების უმწიფარობაზე მეტყველებს მხოლოდ.
– ეს უნდა ყოფილიყო მთავარი განხილვის საგანი?
– დიახ, მთავარი თემა დღეს უნდა ყოფილიყო ის, თუ რამდენდ შეესაბამება სიმართლეს ის კონკრეტული ფაქტი, რაზეც ისაუბრა მამუკა ხაზარაძემ. ყოვლად სკანდალური და წარმოუდგენელი, მე ვიტყოდი. თუ ეს დასტურდება, რაზეც ის საუბრობს, ეს იმას კი არ ნიშნავს, რომ ჩვენთან ჩრდილოვანი მმართველობაა, ეს უკვე ნიშნავს იმას, რომ ჩვენთან არის მაფიოზური მმართველობა.
– რატომ?
– იმიტომ, რომ ის ტექნოლოგია, რაზეც იყო საუბარი, მხოლოდ მაფიას ნიშნავს. რომელიც სახელისუფლო ბერკეტების გამოყენებით ახდენს რეიდერულ დაპყრობებს, რეკეტს და ასე შემდეგ.
– ხელისუფლების წარმომადგენლებმა ხაზარაძის განცხადებები ჭორაობად შეაფასეს.
– მე არ მესმის ეს. ისიც უნდა ესმოდეს ხელისუფლებას, რომ ამ საქმის წაყრუებით და გაქილიკებით პრობლემას ვერ წყვეტს. პირიქით, კიდევ უფრო ამძაფრებს. იმიტომ, რომ მამუკა ხაზარაძე ხომ არ არის ვიღაცა, ვინც ქუჩაში რაღაცას ლაპარაკობს. მის ყველა სიტყვას ისმენს დიპლომატიური კორპუსი და იწერა. ასევე დასკვნებს აკეთებს შიდა ბიზნესი და აქედან გამომდინარე იწყებს მოქმედებას.
ასე რომ, ეს ხელისუფლების პრობლემაა, თუ ჰგონიათ, რომ ასე წაყრუებით გადააგორებენ, ასე ვერ მოხდება.
– აბა, როგორ მოხდება, ამას ვინმე გამოიძიებს?
– გასაგებია, რომ ამ თემას არავინ გამოიძიებს, მაგრამ რისი გაკეთებაც შესაძლებელია, ის ხომ უნდა გაკეთდეს.
იქ საუბარი იყო მოსამართლეზე, რომელიც პირდაპირ, გარკვეული ჯგუფის სასარგებლოდ შტამპავდა განაჩენებს. შესაბამისად, იგივე იუსტიციის საბჭოში, სამოქალაქო საზოგადოებას ჰყავს თავისი წარმომადგენლები. მათ შეუძლიათ მოითხოვონ შესაბამისი მოკვლევის ჩატარება, გაერკვნენ, რაში იყო საქმე და თუ ეს დადასტურდება, ეს რასაც ნიშნავს, ყველას გვესმის. ეს თუ ასეა, გამოდის, რომ ფაქტობრივად ჩვენ სახელმწიფო არ გვაქვს!
– საზოგადოების რეაქცია ამ ყველაფერზე მწვავე რატომ არ არის?
– არ ვიცი, რა უნდა გითხრათ, ამაზე საერთოდ რა კომენტარი უნდა გავაკეთო. როგორც ჩანს, ჩვენი საზოგადოება ამას შეეგუა და მიაჩნია, რომ ასეც უნდა იყოს. ეს მიაჩნია ჩვეულებრივ ამბად.
თუ საზოგადოებას ამ ტიპის მმართველობა, ამ ტიპის ტექნოლოგიების გამოყენება ჩვეულებრივ ამბად მიაჩნია, მაშინ ნუ ექნება პრეტენზია ცვლილებებზე! ე.ი. მათ მოსწონთ ეს ვითარება და იცხოვრონ მაშინ. რა პრეტენზია აქვთ და რაღას ჭუჭყუნებს ეს ხალხი?! თუ ის უფრო მნიშვნელოვნად მიაჩნიათ, მამუკა ხაზარაძემ რიცხვი 12 რატომ დაასახელა და 15 რატომ არ დაასახელა, ამაზე მსჯელობა უფრო მნიშვნელოვანია?!
– ბიძინა ივანიშვილის შუშის სასახლეში რომ ირჩევა და წყდება ასეთი საქმეები, ამაზე უკვე დიდი ხანია, კულუარულად საუბრობენ. ღიადაც დაადანაშაულეს ოპოზიციონერმა ლიდერებმა ივანიშვილი ამაში.
– ამბების გარჩევა არის ერთი პრობლემა და ძალიან დიდი პრობლემაა, ფაქტობრივად, ეს სახელმწიფოებრიობას ანგრევს, მაგრამ მეორეა, რა ირჩევა და რა შედეგით მთავრდება.
ფაქტობრივად, ჩვენ აქ ვსაუბრობთ რეკეტზე, რეიდერულ დაპყრობაზე. თვითონ მამუკა ხაზარაძის ამ კონკრეტულ საქმეს რომ თავი დავანებოთ, როდესაც კითხვის ნიშნები ისმის მოსამართლეზე, რომელიც რომელიღაც ჯგუფის სასარგებლოდ განაჩენებს შტამპავს, ეს რა არის?! თუ ჩვენი საზოგადოება ამას უყურებს ჩვეულებრივ ამბად და მოსულა, მაშინ არ ვართ ჩვენ საზოგადოება.
– რას იტყვით ვანო ჩხარტიშვილზე? ბევრი გახმაურებული საქმე ასოცირდება მის გვართან.
– მე კომენტარს კონკრეტულ ადამიანებზე არ გავაკეთებ, იმიტომ, რომ თუ სამართლებრივი სახელმწიფო ვართ, ჩვენ ვსარგებლობთ უდანაშაულობის პრეზუმპციით. ამიტომ მე არანაირ შეფასებებს არ გავაკეთებ.
მე ვფიქრობ, რომ ხაზარაძის ეს მონაყოლი ან ცილისწამებაა, ან დასტურდება, მესამე ვარიანტი ხომ არ არსებობს?! ამას სჭირდება გარკვევა, ან ერთი მხარეა მართალი, ან მეორე მხარეა მართალი.
ნორმალურ სახელმწიფოში ამაზე მყისიერი რეაგირება მოხდებოდა. ნაცვლად ამისა, ჩვენ რას ვუყურებთ?! ამ თემასთან დაკავშირებით წაყრუება, თითის ანაბეჭდებზე წაყრუება, ჰაკერულ შეტევაზე წაყრუება. ანუ ხელისუფლება რას ამბობს? ხელისუფლება იხსნის პასუხისმგებლობას ყველაფერზე და გვეუბნება, რასაც მინდა, იმას ვაკეთებ!
რასაც მინდა, იმას გამოვიძიებ, რასაც მინდა, არ გამოვიძიებ. ფაქტობრივად, ჩვენივე ფულით, ჩვენივე გადახდილი გადასახდებით, ჩვენ გვყავს არა დაქირავებული ხელისუფლება, არამედ ხელისუფლება, რომელიც ჩვენ გვჩაგრავს. ჩვენ ამას ვიტანთ? მოგვწონს?! კი ბატონო, თუ მოგვწონს, მოგვწონდეს.
– ბოლო პერიოდი სულ საუბრობდნენ იმის თაობაზე, რომ ხაზარაძე ფარულ ალიანსში იყო ნაციონალებთან, თუმცა ვნახეთ, გააფთრებული სააკაშვილი როგორ ლანძღავდა მამუკა ხაზარაძეს.
– მამუკა ხაზარაძე ხელისუფლებისთვის იგივე პრობლემაა, რაც ნაციონალური მოძრაობისთვის.
– რატომაა პრობლემა, კონკურენტს ხედავენ მასში?
– იმიტომ, რომ თეორიული შანსი არსებობს, რომ ხაზარაძემ შექმნას ალტერნატიული პოლიტიკური ცენტრი. ამ შემთხვევაში ორივე დაზარალდება, როგორც “ოცნება”, ისე ნაცმოძრაობა. ანუ ეს არის თემა, რაშიც “ქართული ოცნება” და ნაციონალური მოძრაობა თანამოაზრეები არიან. ერთი და იგივე ამოცანა აქვთ.
– მესამე ძალა არც ერთს არ აწყობს?
– რა თქმა უნდა! სწორედ ეს არის და ამიტომ არ უნდა გაგვიკვირდეს. მე მეტსაც გეტყვით, სამწუხაროდ, დანარჩენ პოლიტიკურ ელიტასაც არ მოსწონს მამუკა ხაზარაძე.
– მათ რატომ არ მოსწონთ?
– იმიტომ, რომ მამუკა ხაზარაძემ გადაწყვიტა სუფთა ფურცლიდან პოლიტიკის დაწყება. ჩვენი პოლიტიკური მოზაიკა ხომ ერთი დიდი სოფელია, სადაც ყველას თავისი ბოსტანი აქვს მოზომილი. ახალი მაცხოვრებლის შემოსვლა ამ მეურნეობაში არავის უნდა. მე ველოდები, რომ ყველა შეუტევს მას.
ზუსტად ეს არის მისი გამოცდაც. შეძლებს ამ ვითარებაში ადგილის დამკვიდრებას? მაშინ მას ექნება პერსპექტივა.
– როდესაც ხაზარაძემ განაცხადა, რომ წინა ხელისუფლებაც დაატარებდა პროკურატურაში და ქონების წართმევით ემუქრებოდა, მის განცხადებებს კრიტიკა მოჰყვა, იმ 9 წლის მანძილზე რატომ არაფერს ამბობდა ამის თაობაზე, მხოლოდ ამ ხელისუფლებას რომ დაუპირისპირდაო? მაშინ ეშინოდა და დღეს არ ეშინია?
– მამუკა ხაზარაძე არის ბიზნესმენი, მე ნამდვილად არ ვამბობ იმას, რომ ჩვენ მამუკა ხაზარაძის მიმართ კითხვები არ უნდა გვქონდეს. რა თქმა უნდა, კითხვები უნდა გვქონდეს, მათ შორის ეს კითხვები.
მე ასევე კარგად მახსოვს ბადრი პატარკაციშვილის ცნობილი განცხადება 2007 წელს გადამხდელთა კავშირში, სადაც ის საჯაროდ საუბრობდა ბიზნესზე ზეწოლაზე, მამუკა ხაზარაძე იქ ესწრებოდა და არ დაუჭერია მაშინ მხარი ბადრი პატარკაციშვილისთვის. მან დუმილი ამჯობინა მაშინაც.
გასაგებია, ეს კითხვები რომ არსებობს, მაგრამ…
– მაგრამ რა?
– მე არ ვამართლებ მამუკა ხაზარაძეს და, მიუხედავად იმისა, რომ ეს კითხვები მეც მაქვს, არ ვთვლი, რომ ამის გამო, ჩვენ, საზოგადოებამ ხელი არ უნდა შევუწყოთ, თუნდაც საკუთარი პრობლემების გამო.
ჩვენ დღეს ის კი არ უნდა ვამუნათოთ, არამედ ხელი უნდა შევუწყოთ, რადგან სწორედ სახელმწიფოს ინტერესებშია ალტერნატიული ცენტრების გაჩენა. სწორედ ამ სახელმწიფოს სჭირდება მულტიპარტიული კონფიგურაციის ჩამოყალიბება. ბიზნესმენისთვის საზოგადოებრივი აქტიურობა ბევრად უფრო რთულია და რატომ, ამასაც აგიხსნით.
– რატომ, ქონების დაკარგვის ეშინია?
– არა მხოლოდ იმიტომ, რომ ის შესაძლოა ამ ბრძოლაში დაზარალდეს, დაკარგოს რაღაცა. განსაკუთრებით ისეთ სისტემებში, როგორიც მამუკა ხაზარაძეს აქვს, სადაც ძალიან ბევრი ადამიანის ბედია მასზე დამოკიდებული. თვითონ სისტემაში რამდენი ათასი ადამიანი მუშაობს. შესაბამისად, მისი პრობლემები, მარტო მისი პრობლემები არ არის. შესაძლოა, მისი ნაბიჯის გამო, რამდენიმე ათასი კაცი უმუშევარი დარჩეს, ეს პასუხისმგებლობაც აქვს მას. აქედან გამომდინარე, მისთვის ასე საჯარო საუბრები პრობლემებზე საკმაოდ მძიმე გადაწყვეტილების საგანია.
ეს არ არის გამართლება, თუმცა მისი ქმედებები ახსნადია. დღეს ჩვენ უნდა ვიხილავდეთ საკითხს, თუ რამდენად სწორია, რასაც ის საუბრობს დღეს. შესაძლოა, გუშინ მას ბევრი ცოდვა ჰქონდა, მაგრამ დღეს თუ სიმართლეს ამბობს, უნდა მოვუსმინოთ. მისი წარსული კი არ არის ჩვენი სახელმწიფოს პრობლემა, ჩვენ პრობლემები გვაქვს დღეს, ახლა და ამ ხელისუფლების! აი, რა უნდა იყოს მთავარი თემა.
– როდესაც ხაზარაძემ ორგანიზაციის პრეზენტაცია გამართა, გაჩნდა განცდა, რომ ის ვაჭრობას აპირებდა “ოცნებასთან”. საღამოს კი მისმა განცხადებებმა ყველაფერი თავდაყირა დააყენა. თქვენ რას იტყვით, რას აპირებს?
– კარგია, ასე რომ მოხდა. ზოგადად მამუკა ხაზარაძის პოლიტიკურ პერსპექტივებზე საუბარი, ჯერჯერობით, ნაადრევია. ჯერ ამ პოლიტიკურმა ერთეულმა რაღაც სტაბილურობა უნდა შეიძინოს, უნდა დაიმკვიდროს თავი პოლიტიკურ ბაზარზე. ჯერჯერობით ეს არის არასტაბილური ერთეული, რომელიც შეიძლება ძალიან გაიზარდოს, შეიძლება ძალიან სწრაფად დამთავრდეს კიდევაც.
– რამდენად გაუჭირდება პოლიტიკოსების გარეშე ფონს გასვლა?
– ერთის მხრივ, მისი ეს განაცხადი აბსოლუტურად გასაგებია. საზოგადოების ერთ ნაწილში დღეს არის მოთხოვნილება სრულიად ახალ, სუფთა ფურცლიდან პოლიტიკაზე.
არსებული პოლიტიკური ელიტა დისკრედიტირებულია, კომპრომეტირებულია საზოგადოების საკმაოდ დიდი ნაწილის თვალში. მამუკა ხაზარაძე ცდილობს, რომ სწორედ ამ სეგმენტის მოთხოვნებს უპასუხოს, რომლის მოცულობა 30-35%-ია და რომელსაც არავინ მოსწონს.
ეს კი ძალიან რთული ამოცანაა. რთულია იმიტომ, რომ პოლიტიკური ინტელექტის გარეშე პოლიტიკის კეთება ძნელია. ძალიან მძიმე ამოცანაა. პოლიტტექნოლოგიების ფლობა და სწორი გადაწყვეტილებების მიღება, სწორი ანალიზი, ამ პროცესში აუცილებელია. რამდენად შეიძენს სტაბილურობას, ამას მომავალი აჩვენებს.
დღეის მდგომარეობით მისი რესურსი იცით, როგორია? ნულიდან 35%-მდე. აი, ეს არის მისი სამოქმედო ველი. დღეს უფრო კონკრეტულდ რამის თქმა ძნელია. დაახლოებით ორ თვეში ჩვენ შეგვეძლება, სწორი ადგილი მოვუძებნოთ მას.
ახლა ჯერ ადრეა.